Deskiñ ha Komz Brezhoneg

logo

Kentel Brezhoneg - Mae 2020

Le verbe Bezañ au passé (forme simple) - Kentel 19 OULPAN 1

Les particules verbales

Le passé composé - le passé progressif


Kentel 19 Oulpan1

a : Alo Bob ?

b : Ya, me 'ni eo.

a : Salud, amañ eo Yann, 'oas ket 'labourat 'michañs ?

b : Nann, 'tiskuizhañ 'oan.

a : P'lec'h 'oas dec'h da noz ?

b : 'Ba'n toull-noz zo nevez digoret 'ba' kreiz-kêr.

a : Betek pet eur 'oas chomet eno ?

b : 'Oaran ket kaer, met savet 'oa an heol pa oan erruet 'ba'r gêr.


a : Alo Bob ?

b : Ya, me an hini eo.

a : Salud, amañ eo Yann, ne oas ket o labourat emichañs ?

b : Nann, o tiskuizhañ e oan.

a : Pelec'h e oas dec'h da noz ?

b : Er voest-noz zo nevez digoret e kreiz-kêr.

a : Betek pet eur e oas chomet eno ?

b : N'ouzon ket kaer, met savet e oa an heol pa oan erruet er gêr.

• Geriaoueg Oulpan 1 Kentel 19.

Dec'h➣ hier

En noz-se➣ cette nuit là

Dec'h da noz➣ hier soir

Prest➣ prêt

Disul➣ dimanche passé

Disadorn➣ samedi passé

Farsal➣ plaisanter

Sevel➣ se lever

Diskuizhañ➣ se reposer

Alo !➣ allo !

Salud➣ salut

Toull-noz➣ boîte de nuit (branché)

Boest-noz➣ boîte de nuit

Nevez-digoret➣ nouvellement ouvert

Betek➣ jusque

Pet eur➣ quelle heure

Erruout➣ arriver

Savet➣ levé

Cours Binig - Telenn Ar Vro 07/05/20

Ur c'hrennlavar evit kregiñ : Sevel kestell el loar  ➣ Construire des châteaux sur la lune (faire des châteaux en Espagne)

 

Comme avec "être" au présent et les autres verbes (sauf Avoir)

on retrouve à l'imparfait la forme bloquée "oa" quand le sujet est devant.

On retrouve aussi la particule "a" placée quand on a un sujet avant le verbe.

Si on a un autre élément, c’est la particule "e" ➣ Dec’h e oan skuizh.

Dec’h e oa tomm an amzer ➣ an amzer a oa tomm dec’h.

Disul e oa yen an amzer ➣ an amzer a oa yen disul.

Dec’h da noz e oan laouen ➣ laouen e oan dec’h da noz = me a oa laouen dec’h da noz.

Cours Binig / Telenn Ar Vro 15/05/20

Ur c'hrennlavar evit kregiñ : Embann buhez e amezeg war ar groaz  ➣ Publier la vie de son voisin sur la croix ! (rendre public)

 • Ar Verb Bezañ en Amzer-tremenet

 'oan    j'étais    N'oan ket    j'étais pas  
 'oas    tu étais    N'oas ket    tu n'étais pas  
 'oa    il (elle) était    N'oa ket    il (elle) était pas  
 'oamp    nous étions    N'oamp ket    nous n'étions pas  
 'oac'h    vous étiez    N'oac'h ket    vous n'étiez pas  
 'oant    ils (elles) étaient    N'oant ket    ils (elles) n'étaient pas  
 'oad    on était    N'oad ket    on était pas  

Précisions sur le passé :

En breton, dès qu’on se situe précisément dans le temps passé, on est obligé de mettre le verbe au passé.

Plus-que-parfait et non passé composé (présent composé breton).

Bet on e Brest. ➣ Je ne sais pas quand, si c’était aujourd’hui hier ou une fois il y a longtemps.

Bet e oan e Brest dimerc’her.➣ Là, c’est précisé, mercredi dernier.

Comme en français, certains verbes se conjuguent avec l’auxiliaire être au passé : bezañ, mont, dont, chom, kouezhañ, tremen…

Bet e oan o pourmen ➣ j’avais été me promener. (et j’étais revenu)

Aet e oan da bourmen ➣ j’étais allée me promener. (et je n’étais pas revenu)

Deuet e oac’h da Wengamp da brenañ dilhad ➣ vous étiez venus à Guingamp acheter des vêtements.

Chomet e oamp da gousket ➣ nous étions restés dormir.

Kouezhet e oas en dour ➣ tu étais tombé dans l’eau.

Cours Binig / Telenn Ar Vro 22/05/20

Ur c'hrennlavar evit kregiñ : N’eus droug ebet ha ne raje ket ur vad bennaket ➣ Il n’ait point de mal qui ne fasse un bien quelconque.

 • Ar Verb Kaout en Amzer-tremenet

 am(em) boa    'm oa    j'avais    N'am boa ket    je n'avais pas  
 az(ez) poa    'toa    tu avais    N'az poa ket    tu n'avais pas  
 en doa    'noa    il avait    N'en doa ket    il n'avait pas  
 he doa    'doa    elle avait    N'he doa ket    elle n'avait pas  
 hor boa    'moamp    nous avions    N'hor boa ket    nous n'avions pas  
 ho poa    'poa    vous aviez    N'ho poa ket    vous n'aviez pas  
 o doa    'noant    ils (elles) avaient    N'o doa ket    ils (elles) n'avaient pas  

"Kaout an amzer tremenet" sert d’auxiliaire pour le passé composé en breton, plus-que-parfait en français.

On emploie ce temps quand on se situe précisément dans le passé. Da skouer :

Debret em boa (’m oa) kig yar ha fritez disul.

Petra ho poa (’poa) graet dec’h da noz ?

Disadorn hor boa (’moamp) gwelet ur film mat.

• C'hoari Diñsoù - p187/p188 OULPAN 1

C'hoari Diñsoù p187 C'hoari Diñsoù p187
Galleg Brezhoneg
1  Comment était son nez ?  Penaos e oa e fri ?
2  C'était un grand kangourou.  Ur c’hangourou bras e oa.
3  Où étiez vous quand j'étais à la maison en train de vous attendre ?  Pelec’h e oac’h pa oan o c’hortoz ac’hanoc’h er gêr ?
4  Tu es allé à Princeton hier soir ?  Bet e oas e Princeton dec’h da noz ?
6  Ce n'était pas dur.  Ne oa ket start.
7  Tu ne comprends pas ?  Ne gomprenez ket ?
8  John Wayne était très petit.  Bihan-tre e oa John Wayne.
10 Qui étaient-ils en train d'attendre ?  Piv e oant o c’hortoz ?
11 Pourquoi n'es-tu pas resté dans le ranch de Jim hier ?  Perak ne oas ket chomet e ranch Jim dec’h ?
12 Le temps était mauvais.  An amzer a oa fall.
13 Tu n'étais pas prêt ? - Si.  Ne oas ket prest ? - Geo.
14 Vous étiez prêts ? - Non.  Prest e oac’h? - Ne oamp ket.
15 Le soleil n'était pas levé.  Ne oa ket savet an heol.
16 J'ai entendu du bruit hier soir.  Klevet em boa trouz dec’h da noz.
18 C'est toi ?  Te eo ?
19 Tu te reposais ?.  O tiskuizhañ e oas ?
20 Combien étaient-ils ?  Pet e oant ?

 

C'hoari Diñsoù p188 C'hoari Diñsoù p188
Brezhoneg Galleg
1  Pelec'h e oac'h o kousket ?  Où dormiez-vous ?
2  Klañv e oant ?  Ils étaient malades ?
3  Ne oamp ket prest.  Nous n'étions pas prêts.
4  N'emaout ket o labourat emichañs ?  Tu n'es pas en train de travailler j'espère ?
6  Pet c'hoar hoc'h eus ? (pet c'hoar 'peus ?)  Combien de soeurs avez-vous ?
7  Yann a zebr re.  Yann mange trop...
8  Piv a oa skuizh disadorn ?  Qui était fatigué samedi ?
10 Peseurt journal a brenit ?  Quel journal achetez-vous ?
11 Kaer e oa an amzer ?  Le temps était-il beau ?
12 Ne oan ket sur.  Je n'étais pas sûr.
13 Disul e oan bet e ti ma mamm.  Dimanche je suis allé chez ma mère.
14 Selaouit mar plij !  Ecoutez s'il vous plait !
15 Oc'h evañ e oant ?  Ils étaient en train de boire ?
16 Piv n'eo ket bet c'hoazh ?  Qui n'est pas encore passé ?
18 N'eo ket gwir memes tra....  Ce n'est pas vrai quand même...
19 Penn breur Yann.  La tête du frère de Yann.
20 Ne welan ki ebet.  Je ne vois pas de chien.

•  Plac'h Ar Gwele-Kloz, Kanerez ha oberour Nolwenn Korbell Testenn Bernez Tangi

 

Ne blij ket de’hi ar rozennElle n'aime pas la rose

Ne’Blij ket de'hi ar valafennElle n'aime pas le papillon

Nag ar c’helc’h, nag ar garrezenn,Ni le cercle, ni le carré

Nag ar chal nag an dichalNi le flux, ni le reflux

 

’Met, trouz he gwaz o tiroc’halMais, le bruit de son mari qui ronfle

 

Ne blij ket de’hi an iliav,Elle n'aime pas le lierre

Nag ar vuhez, nag an Ankoù,Ni la vie, ni la mort

Na liorzh an avaloù,Ni le jardin de pommes

Nag ar chal nag an dichalNi le flux, ni le reflux

 

’Met, trouz he gwaz o tiroc’halMais, le bruit de son mari qui ronfle

 

Ne blij ket de’hi al lili,Elle n'aime pas le lis

Strak ar mor war ar bilile claquement de la mer sur les galets

Nag ar c’hirri, nag ar bigi,Ni les autos, ni les bateaux

Nag ar chal nag an dichalNi le flux, ni le reflux

 

’Met, trouz he gwaz o tiroc’halMais, le bruit de son mari qui ronfle

 

Ne blij ket de’hi an askol,Elle n'aime pas les chardons

Na telenn, na treujenn-gaol,Ni la harpe, ni la clarinette

Nag al loar, nag an heol,Ni la lune, ni le soleil

Nag ar chal nag an dichalNi le flux, ni le reflux

 

’Met, trouz he gwaz o tiroc’halMais, le bruit de son mari qui ronfle

 

Ne blij ket de’hi ar pempiz,Elle n'aime pas la cigüe

Na tourmant, nag avel-viz,Ni le tourment, ni le vent de nordet

Na Babilon, na Kêr-Is,Ni Babylon, ni Ker-Is

Nag ar chal nag an dichalNi le flux, ni le reflux

 

’Met, trouz he gwaz o tiroc’halMais, le bruit de son mari qui ronfle

 

Savet gant : Bernez Tangi